Co to znaczy adaptacja?

Co to znaczy adaptacja? W szkole jest to zdolność do przystosowania się do nowego środowiska, przyswojenie obowiązujących w nim zasad, wejście w grupę i budowanie relacji z innymi. Wymaga to dwustronnego zaangażowania – dziecko dopasowuje się do otoczenia, ale też samo wpływa na nie i może je regulować.

Warto dobrze przygotować się do tego czasu, aby łagodnie przejść przez zmianę i cieszyć się nowym etapem. Dlatego zapraszam Cię do zapoznania się z poniższym wpisem 🙂

Emocje rodzica są ważne

Czasem zdarza się tak, że to rodzice mają problem z rozstaniem z dzieckiem. Należy pamiętać, że sukces adaptacyjny zależy nie tylko od dziecka, ale również w dużej mierze od rodziców. Dziecko widzące pewnego siebie, uśmiechniętego, spokojnego rodzica znacznie łatwiej i chętniej zostanie w swojej grupie. Jeśli natomiast rodzice pokazują, że sami nie są swojej decyzji pewni, wahają się, okazują emocje stresu i napięcia – to wzbudza niepokój także u dziecka.

Proces adaptacji dotyczy nie tylko dziecka, ale całej rodziny – systemu. Aby móc wesprzeć dziecko i nie obarczać go swoimi emocjami, potrzebujesz najpierw zatroszczyć się o siebie i swoje emocje. Pomocna może się okazać jakaś lektura w tym temacie, lub rozmowa ze znajomą osobą z otoczenia, która już przechodziła przez ten etap. Innym dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie z konsultacji u psychologa, gdzie możesz szczerze opowiedzieć o swoich obawach i dać ujście swoim emocjom.

Czego nie powinieneś robić, aby ułatwić dziecku adaptację (w trakcie jej trwania ) :

• Nie płacz
• Nie znikaj bez pożegnania
• Nie zmieniaj zdania, gdy dziecko płacze
• Nie nagradzaj i nie przekupuj
• Nie kłam („będę w szatni”, „wychodzę tylko na chwilkę”)
• Nie zawstydzaj i nie porównuj

Potrzebny jest czas i łagodność

Bardzo ważny jest czas, podążanie za dzieckiem i przestrzeń na wyrażenie emocji

Adaptacja to proces, który wymaga czasu. Warto towarzyszyć dziecku i podążać za jego potrzebami. Pytaj „Co mogłoby Ci pomóc?”, szukaj strategii na radzenie sobie z trudnymi emocjami i sytuacjami w zabawie – co mogłoby pomóc misiom iść do przedszkola? Staraj się usłyszeć dziecięce emocje i przyjmij je takimi jakie są. Daj dziecku czas jeden na jeden i dużo bliskości w tym okresie. Napełniajcie wspólnie jego kubeczek z zasobami.

Zaplanuj adaptację i zadbaj o to by była łagodna.

Jeśli będziesz mieć możliwość przebywania w placówce razem z dzieckiem, pamiętaj, aby być raczej tłem niż główną atrakcją dla dziecka. Staraj się przekierować uwagę swojego dziecka na nauczyciela, zachęcaj, by dziecko u niego szukało wsparcia. Pomagaj mu, aby mogło poczuć się w placówce bezpiecznie, zaufać nowym opiekunom.

Jeśli natomiast nie masz możliwości przebywać z dzieckiem, pokaż mu zdjęcia przedszkola, zróbcie wirtualny spacer po przedszkolu. Zabierz na plac zabaw, opowiedz o planie dnia (pamiętaj, że możesz prosić przedszkole o takie materiały).
Wspólnie przygotowujcie się do podjęcia tej zmiany. Włącz dziecko w kompletowanie wyprawki. Dowiedz się, czy dziecko może mieć ze sobą jaką maskotkę.

Stopniowo wydłużaj czas pobytu dziecka w przedszkolu. Nie naciskaj na dziecko, np. w kwestii zabaw z rówieśnikami czy samodzielnego ubierania w szatni. Prośba o pomoc w ubraniu, może być prośbą o bliskość – początkowo jest to normalne.

Małe kroki – SKRÓTOWY PAKIET WSPARCIA:

1. Szczególna bliskość w tym czasie – przytulanie, wspólny czas, spacery, bycie razem, danie przestrzeni na popłakanie lub wygadanie się,
2. Rozmawianie o emocjach, również za pomocą książek, gdzie dziecko może się identyfikować z bohaterami i w ten sposób uczyć się rozwiązywać problemy,
3. Rytuały – ustalona sekwencja pewnych czynności,
4. Pomoc w organizacji spotkań integracyjnych po szkole, np. zapraszanie kolegów do domu, wspólne zabawy na boisku,
5. Dostrzeganie sukcesów dziecka i odpowiednie chwalenie

Współpraca z kadrą

• Przekaż nauczycielom ważne informacje o swoim dziecku (nie tylko o jego zdrowiu, ale również emocjonalności, temperamencie).
• Powiedz o tym, co jest ważne dla Ciebie w opiece nad dzieckiem
• Pytaj, jak dziecko funkcjonuje w przedszkolu, jak sobie radzi po rozstaniu z Tobą i czy możesz je jeszcze jakoś wesprzeć.
• Nie rozmawiaj o dziecku w jego obecności.
• Nie mów źle o nauczycielach i przedszkolu w obecności dziecka

Z czego mogą wynikać trudności adaptacyjne?

Warto odpowiedzieć sobie nie tylko na pytanie, co to jest adaptacja, ale też z czego mogą wynikać trudności dziecka w tym okresie. Istnieją pewne czynniki zewnętrzne (czasem od nas niezależne), które utrudniają wejście w nowe środowisko i funkcjonowanie w nim. Jeśli mamy taką możliwość należy ich unikać lub rozmawiać o nich z kadrą, tak aby w miarę możliwość pomóc dziecku w adaptacji.

Należą do nich:

• zbyt duża liczba osób w szkole i w klasie, a co za tym idzie wysoki poziom hałasu
• różnica wieku między uczniami
• wyjątkowo wymagający nauczyciel
• koledzy, którzy odrzucają dziecko, prześladują je
• demotywujący system nagród i kar
• zbyt duża ilość reguł do przestrzegania (na raz)

Wiele dzieci, szczególnie tych, które nie uczęszczały wcześniej do przedszkola, dopiero w szkole styka się z regulaminami, nowymi obowiązkami, koniecznością współpracy w grupie. Dla niektórych z nich, zwłaszcza młodszych, problematyczne jest długotrwałe siedzenie w jednej pozycji i utrzymanie koncentracji przez całą lekcję. Kilka czynników nałożonych na siebie – zarówno wrażliwość ucznia, jak i jego problemy z przystosowaniem się do zasad panujących w szkole mogą powodować trudności adaptacyjne.

Miejmy to na względzie i od razu reagujmy. Na tym etapie pomóc może rozmowa z nauczycielem, rodzicielskie wsparcie – praca z wprowadzaniem reguł również w domu lub też wizyty u psychologa dziecięcego.